Heavy metal (çoğunlukla yalın biçimde metal olarak anılır) türünün kökleri 1960'ların sonları ve 1970'lerin başında blues ve rock türünü birleştirerek, daha çok gitar ve davul bazlı, bu türde müzik yapan grupların yarattığı hard rock'tır. Heavy metal popülaritesini 80'lerde daha çok türün ortaya çıkmasıyla artırdı. Ticari amaçlı olmadığı iddia edilse de dünya üzerinde büyük bir dinleyici kitlesine sahip olması ve ciddi ticari başarıların yakalanmış olması sebebi ile, müzik endüstrisinin bel kemiği niteliğindedir. Heavy Metal bütün metal tarzlarının babası olmasının yanında asla bitmeyeceği de ispatlanan bir türdür. 20. yüzyılın sonlarına doğru Rob Halford Judas Priest'i, Bruce Dickinson Iron Maiden'ı bırakmış, Scorpions, Black Sabbath, Motörhead gibi grupların popülaritesi azalmış, Slayer, Megadeth, Metallica gibi gruplar trash metal tarzına dönmüşken heavy metal bayrağını taşıyan ve bununla da her zaman gurur duyan grup olan Manowar; herkes metalin bittiğinden bahsedip, heavy metali terk ederken, Iced Earth, W.A.S.P., Accept gibi grupların da katkısıyla onları durdurmuş ve heavy metal tarzını dimdik ayakta tutmuştur. Bunda özellikle 1996 yılında çıkan Louder Than Hell albümünün katkısı büyüktür.
Scorpions, Black Sabbath, Iron Maiden, Manowar, Metallica, Judas Priest, Motörhead, Megadeth, Slayer en ünlü heavy metal gruplarındandır.
Alttürler
Avant-garde metal - black metal - death metal - doom metal - glam metal - gotik metal - groove metal - nu metal - power metal - progresif metal - speed metal - stoner metal - senfonik metal - thrash metal - viking metal
Başlatan gruplar
Bu türü başlatan gruplar olarak Kiss, Twisted Sister, Def Leppard, Poison, Cinderella, Alice Cooper, XYZ, Britny Fox, örnek verilebilir. Müzik dünyasında çok büyük etkileşimler yaratmış, kendi türleriyle çok ilgisiz gruplara bile gerek müzikal olarak, gerekse sahne duruşu ve makyaj konusunda ilham vermişlerdir. Bu gruplardan etkilenen gruplar arasında en başta, progresif death metalin kurucusu olan Death grubunun vokal/gitaristi Chuck Schuldiner getirilebilir.
Ancak metal müzik ilk olarak Black Sabbath'ın Black Sabbath albümünün Black Sabbath parçasıyla başlamıştır.